Na rozpoczynającym się w czwartek dwudniowym szczycie UE unijni przywódcy będą rozmawiać m.in. o Rosji, Białorusi, Turcji i Covid-19. Polska będzie też postulować, aby w konkluzjach zawarto zapisy potępiające cyberataki przeprowadzone na jej terytorium i w innych krajach.
Przywódcy na szczycie zajmą się m.in. kwestiami dotyczącymi Białorusi i Rosji. W pierwszej sprawie mają z zadowoleniem przyjąć terminowe wdrożenie sankcji wobec Mińska, zgodnie z konkluzjami poprzedniego szczytu.
Rada Europejska ma też ponowić apel o natychmiastowe uwolnienie wszystkich więźniów politycznych i osób arbitralnie przetrzymywanych na Białorusi oraz o zaprzestanie represji wobec społeczeństwa obywatelskiego i niezależnych mediów w tym kraju.
W kwestii Rosji zapisy w projekcie konkluzji szczytu, który widziała PAP, są bardzo ogólne. Ma pojawić się stwierdzenie, że Rada Europejska omówiła stosunki z tym krajem na podstawie sprawozdania szefa unijnej dyplomacji Josepa Borrella i Komisji Europejskiej oraz potwierdza swoje zobowiązanie do przestrzegania pięciu zasad przewodnich rządzących polityką UE wobec Rosji.
Polska, reprezentowana przez premiera Mateusza Morawieckiego, będzie też postulować, aby w konkluzjach szczytu UE zawarto zapisy potępiające cyberataki przeprowadzone w Polsce i innych krajach.
Dużo miejsca w konkluzjach ma być poświęcone Turcji. Przywódcy mają podkreślić strategiczny interes UE w stabilnym i bezpiecznym otoczeniu we wschodniej części Morza Śródziemnego oraz z zadowoleniem przyjąć deeskalację we wschodniej części Morza Śródziemnego.
Rada ma potwierdzić gotowość UE do współdziałania z Turcją w celu zacieśnienia współpracy w obszarach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania. W tym kontekście odnotowuje rozpoczęcie prac na poziomie technicznym zmierzających do modernizacji unii celnej UE-Turcja.
Przywódcy mają też odnotować prace przygotowawcze do dialogu wysokiego szczebla z Turcją w kwestiach takich jak zdrowie publiczne, klimat, walka z terroryzmem i sprawy regionalne.
W konkluzjach ma się pojawić zapis, że głównym problemem pozostaje przestrzeganie praworządności i praw podstawowych w Turcji. Rada Europejska “oczekuje od Turcji i wszystkich podmiotów pozytywnego wkładu w rozwiązanie kryzysów regionalnych”.
Przywódcy wezwą też Komisję Europejską do niezwłocznego przedstawienia wniosku w sprawie kontynuacji finansowania dla syryjskich uchodźców i społeczności przyjmujących uchodźców w Turcji, Jordanii, Libanie i innych częściach regionu.
Kilka punktów konkluzji ma być poświęconych migracji. “Chociaż środki podjęte przez UE i państwa członkowskie w ostatnich latach ograniczyły ogólne nieregularne przepływy (migrantów – PAP), rozwój sytuacji na niektórych szlakach budzi niepokój i wymaga ciągłej czujności i pilnych działań” – czytamy w dokumencie.
W celu zapobiegania ofiarom śmiertelnym i dla zmniejszenia nacisku na granice europejscy przywódcy mają wezwać do zintensyfikowania współpracy z krajami pochodzenia i tranzytu migrantów. Powinno to dotyczyć wszystkich szlaków i opierać się na podejściu obejmującym zwalczanie przyczyn, wspieranie uchodźców i wysiedleńców w regionie, budowanie zdolności do zarządzania migracją, eliminowanie przemytu i handlu ludźmi, wzmacnianie kontroli granic, zajmowanie się legalną migracją, jak również zapewnienie powrotu i readmisji.
W konkluzjach ma się też znaleźć kwestia sytuacji w Etiopii. Rada Europejska potępi trwające okrucieństwa, przemoc na tle etnicznym i łamanie praw człowieka w etiopskim regionie Tigraj i wezwie do natychmiastowego zaprzestania działań wojennych, niezakłóconego dostępu pomocy humanitarnej do wszystkich obszarów oraz natychmiastowego wycofania sił erytrejskich z Etiopii.
UE i jej państwa członkowskie potwierdzą swoje zobowiązanie do wspierania Etiopii we wdrażaniu reform demokratycznych i wysiłków na rzecz pojednania.
Obok licznych kwestii dotyczących polityki zagranicznej i migracji, szczyt UE ma zająć się także m.in. pandemią Covid-19 i Funduszem Odbudowy.
W projekcie konkluzji, który widziała PAP, zawarto zapis o tym, że Rada Europejska z zadowoleniem przyjmuje postępy w dziedzinie szczepień i ogólną poprawę sytuacji epidemicznej, podkreślając jednocześnie potrzebę kontynuowania wysiłków w zakresie szczepień oraz utrzymania czujności i koordynacji w odniesieniu do pojawiania się i rozprzestrzeniania nowych wariantów koronawirusa.
“Osiągnięte porozumienia w sprawie unijnego cyfrowego certyfikatu Covid oraz w sprawie zmiany dwóch zaleceń Rady, dotyczących podróży w obrębie UE oraz podróży do UE, które nie są niezbędne, ułatwią bezpieczne podróże transgraniczne. Państwa członkowskie będą je stosować w sposób zapewniający pełny powrót do swobodnego przemieszczania się, gdy tylko pozwoli na to sytuacja w zakresie zdrowia publicznego” – czytamy w dokumencie.
Rada Europejska ma też potwierdzić zaangażowanie UE na rzecz solidarności międzynarodowej w odpowiedzi na pandemię. “Należy szybko kontynuować bieżące prace, mające na celu zwiększenie światowej produkcji szczepionek i powszechnego dostępu do nich, w szczególności za pośrednictwem (mechanizmu) COVAX. Wszystkie kraje produkujące i producenci powinni aktywnie uczestniczyć w wysiłkach na rzecz zwiększenia światowych dostaw szczepionek, surowców, terapii i środków terapeutycznych przeciw Covid-19 na całym świecie oraz koordynować działania w przypadku +wąskich gardeł+ w dostawach i dystrybucji” – czytamy w projekcie.
Przywódcy dokonają też przeglądu stanu prac we wdrażaniu Funduszu Odbudowy. Z zadowoleniem mają przyjąć terminowe wejście w życie decyzji w sprawie zasobów własnych, która umożliwiła Komisji Europejskiej rozpoczęcie pożyczania środków na potrzeby Funduszu.
Rada Europejska ma zachęcić Komisję i Radę UE do kontynuowania prac nad krajowymi planami odbudowy, tak aby państwa członkowskie mogły w pełni wykorzystać potencjał finansowania w ramach Funduszu Odbudowy, oraz podkreślić znaczenie pełnego i terminowego wdrożenia tych planów.
Rada Europejska ma też wyrazić oczekiwanie szybkich postępów w zakresie globalnej reformy podatku od osób prawnych “na zasadzie konsensusu w ramach G20/OECD”.
Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)
