Mleko mamy, która karmi swoje dziecko piersią dłużej niż 6 miesięcy to już sama woda – to tylko jeden z wciąż rozpowszechnianych i szkodliwych mitów na temat laktacji.
Fakty są inne – mleko długo karmiącej mamy nie tylko zawiera substancje odżywcze, ale część z nich jest u mam dzieci starszych dużo bardziej skoncentrowana niż w przypadku matek noworodków i są na to dowody naukowe.
Co trzeba wiedzieć o mleku kobiecym
Mleko dopasowuje swój skład do potrzeb starszych dzieci – jest wtedy bardziej kaloryczne
W mleku mam karmiących dłużej niż rok, wyższe – niż w przypadku mam które karmią krócej – jest np. stężenie tłuszczu i białka, a co za tym idzie znacząco wyższa jest też kaloryczność ich pokarmu. Dowiodły tego badania prowadzone w Regionalnym Banku Mleka w Toruniu we współpracy z zespołem Uniwersyteckiej Pracowni Badań nad Mlekiem Kobiecym i Laktacją w Szpitalu im. Św Rodziny w Warszawie.
– Zajmuję się terapią żywieniową wcześniaków i dla mnie, jak i dla moich współpracowników ze szpitali neonatologicznych, mleko kobiece to nie jest tylko pożywienie – to lek – podkreśla kierownik pracowni, a zarazem prezes Fundacji Bank Mleka Kobiecego dr n. biol. Aleksandra Wesołowska.
Jak wyjaśnia, skład mleka długo karmiących mam wzbudził zainteresowanie, gdy do Regionalnego Banku Mleka w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym im. L. Rydygiera jako dawczynie zaczęły zgłaszać się kobiety karmiące roczne i starsze dzieci.
– Wprowadzając do Polski procedury banku mleka Fundacja opierała się na rekomendacjach europejskich, które nie uwzględniają przyjmowania mleka od dawczyń karmiących dłużej niż rok. W krajach Europy zachodniej matki znacznie szybciej rezygnują z karmienia piersią. W związku z tym nie mieliśmy wiedzy czy to mleko jest np. adekwatne do potrzeb wcześniaków. Należało to sprawdzić – mówi dr Wesołowska.
Co to jest kryzys 6. miesiąca?
Z badań tych wynika, że rzeczywiście w okolicy 6. miesiąca życia dziecka – kiedy zaczyna się rozszerzanie jego diety i maluch po raz pierwszy próbuje kaszek, warzyw czy mięsa – w mleku mamy następuje spadek substancji odżywczych. – Jeśli jednak mama decyduje się na dłuższe karmienie piersią, to jej organizm adaptuje się do nowych potrzeb dziecka i znowu następuje wzrost koncentracji składników odżywczych w mleku – podkreśla dr Wesołowska.
Dlaczego mleko kobiece jest najlepsze dla dziecka?
Pokarm matki jest idealnie dopasowany do potrzeb żywieniowych małego dziecka na każdym etapie jego rozwoju. Zawiera wyłącznie gatunkowo specyficzne białka i jest dla niego najlepiej przyswajalnym pożywieniem. Fundacja Bank Mleka przypomina też, że mleko mamy ma w swoim składzie tysiące aktywnych składników, które mają wartość pozażywieniową (m.in. zapopiegające infekcjom), są unikalne i nie można ich wyprodukować podczas procesu technologicznego.
Obecnie trwają badania nad nowymi technikami utrwalania mleka kobiecego, które pozwolą zachować w nim jak największą ilość tych cennych substancji. Pierwsze wyniki – zespołu Uniwersyteckiej Pracowni Badań nad Mlekiem Kobiecym i Laktacją w Szp. im. Św Rodziny w Warszawie – z użyciem nowatorskiej metody wysokich ciśnień dowiodły, że jest możliwe zachowanie aktywności hormonów obecnych w mleku kobiecym takich jak insulina, leptyna i adiponketyna.
– Zgodnie z teorią +programowania żywieniowego+ dostarczenie tych substancji wraz z mlekiem kobiecym w pierwszych dniach życia dziecka może zaważyć na metabolizmie człowieka w życiu dorosłym i np. uchronić go przez zachorowaniem na cukrzycę – podkreśla dr Wesołowska.
Jak długo karmić piersią?
Przeciwwskazań do karmienia piersią jest niewiele i w większości dotyczą one poważnych chorób matki lub dziecka. Poza tymi przypadkami, wyłączne karmienie piersią zalecane jest przez okres pierwszych 6 miesięcy życia dziecka. Po wprowadzaniu pokarmów uzupełniających Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci ESPGHAN zaleca kontynuację karmienia piersią “tak długo, jak długo jest to pożądane przez matkę i dziecko”.
Według danych GUS z 2014 r., po porodzie karmienie naturalne rozpoczynają niemal wszystkie Polki (98 proc.), jednak później z każdym miesiącem odsetek matek, które je kontynuują, gwałtownie spada. Po sześciu tygodniach nadal przystawia do piersi dziecko jedynie 46 proc. kobiet, po sześciu miesiącach – 42 proc., a po dziewięciu miesiącach – 17 proc. Po roku od narodzin dziecka piersią karmi już tylko 11,9 proc. matek.
Joanna Balcer
