Alarm, do rąk własnych Komendantom Obwodów. Dnia 31.7. godz. 19.00. Nakazuję »W« dnia 1.08. godzina 17.00 (…). Tak brzmiał rozkaz, który zmienił oblicze polskiej stolicy na długie dwa miesiące narodowego zrywu wyzwoleńczego. Zrywu, który udowodnił, że duch polskiego narodu jest żywy i upomina się o niepodległość swojej ojczyzny.
Co roku, w rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, cała Polska zatrzymuje się dokładnie o godz. 17.00, by pochylić głowy i oddać hołd bohaterom tamtych dni. Tak było i w tym roku. Krakowskie obchody przygotowane zostały wspólnie przez wojewodę małopolskiego Łukasza Kmitę, dyrektora Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie dr. hab. Filipa Musiała oraz prezesa Zarządu Okręgu Małopolska Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Grzegorza Surdego.
Tuż przed godziną „W” wojewoda małopolski Łukasz Kmita złożył kwiaty pod Pomnikiem Żołnierzy Polski Walczącej na Powiślu.
O godzinie 17.00 cały Kraków się zatrzymał. Minutą ciszy uczciliśmy wszystkich poległych za wolność naszej Ojczyzny. Na Rynku Głównym w Krakowie, tuż przed wejściem do Bazyliki Mariackiej, zebrali się licznie przedstawiciele władz państwowych, jednostek samorządu terytorialnego w Małopolsce, środowisk kombatanckich oraz mieszkańcy i turyści.
Kilka minut później, rozpoczęła się uroczysta msza święta w intencji Ojczyzny i poległych za wolność. Eucharystii w Bazylice Mariackiej przewodniczył metropolita krakowski arcybiskup Marek Jędraszewski.
Tuż po zakończeniu mszy świętej z Rynku Głównego wyruszył uroczysty pochód patriotyczny, który przeszedł ul. Floriańską na plac Jana Matejki.
To tu, przed Grobem Nieznanego Żołnierza, odśpiewany został wspólnie hymn narodowy, a na maszt uroczyście podniesiona została biało-czerwona. Odczytany został także Apel Pamięci i dokonano zmiany warty pełnionej przez żołnierzy Wojska Polskiego przy symbolicznym grobie upamiętniającym poległych na polach bitewnych nieznanych polskich żołnierzy.
Złożone zostały także okolicznościowe wieńce i wiązanki. W imieniu premiera Mateusza Morawieckiego wieniec złożył wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
– Dziś w 78. rocznicę wybuchu największej akcji zbrojnej Polskiego Podziemia, tj. Powstania Warszawskiego, chcemy dostrzec bohaterstwo, nieposkromiony heroizm, męstwo oraz odwagę Walczących za wolną i niepodległą Ojczyznę. Dzisiejszy dzień jest pięknym świadectwem pamięci o Powstańcach, ich oddaniu i waleczności. W poczuciu najwyższych wartości i pamięci o pielęgnowaniu oraz docenianiu wywalczonej wolności, gromadzimy się w tym niezwykłym miejscu jakim jest Grób Nieznanego Żołnierza, dumni z polskiej historii i odwagi Powstańców warszawskich. Przyświecała ona Walczącym, dodając siły i determinacji na trudnej drodze prowadzącej do wyzwolenia spod okupanckiego jarzma – mówił wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
Specjalne przesłanie z okazji 78. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego przekazał również żołnierz Armii Krajowej ppłk adw. Ryszard Łada-Brodowski. Pełniący funkcję honorowego prezesa Okręgu Małopolska Światowego Związku Żołnierzy AK, wspomniał w nim między innymi najbliższych członków rodziny, którzy złożyli największą ofiarę, niosąc w sercu pragnienie wolnej i niepodległej Ojczyzny. Słowo odczytał prezes Zarządu Okręgu Małopolska Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Grzegorz Surdy.
Z okazji rocznicy, list przesłał także Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. W odczytanym przez zastępcę dyrektora Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie Cecylię Radoń liście zaznaczył między innymi:
– Druga wojna światowa – jedna z najtragiczniejszych i najkrwawszych kart w naszej historii, szczególnie doświadczyła mieszkańców wielkich miast. Po tragicznym wrześniu, masowy terror, który spotkał mieszkańców Warszawy, jako głównego ośrodka politycznego oraz centrum kultury i nauki, stał się niespotykanym obszarem powrotu czasu barbarzyństwa. Wobec niemieckiej – systematycznej i bezwzględnej eksterminacji, wybuch Powstania Warszawskiego był nieunikniony.
Powstanie miało swój wielki sens. Silna manifestacja ducha narodu polskiego, który, choć pod okupacją, zachował dążenia narodowowyzwoleńcze, było pełnym potwierdzeniem słów naszego hymnu narodowego: Jeszcze Polska nie zginęła…. Podczas dwumiesięcznych walk, oddanie i pełne poświęcenie walczących po polskiej stronie było iskrą kształtującą tożsamoś
narodową i zapalnikiem do późniejszych działań, których zwieńczeniem stała się całkowita niezależność i niepodległość Polski.
– Na wydanym przez Urząd Wojewódzki medalu z okazji 80. rocznicy przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową widnieje napis: Naszym obowiązkiem jest pamiętać o Bohaterach. Dziś, podczas tych uroczystości, wypełniamy ten obowiązek, oddając hołd Powstańcom warszawskim – mówił wojewoda.
Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie
